با توجه به روند افزایش دما در ماه های گرم سال نیاز است برای کاهش استرس گرمایی در دام ها مروری بر این مقاله داشته باشیم.

مقدمه

گاوهاي شيري به استرس گرمايي بسيار حساس هستند.

استرس گرمايي نه تنها از راه افت توليد، افت كيفيت شير و کاهش باروری بر درآمد توليد كننده اثر منفي ميگذارد، بلكه سبب بروز مشكلاتي در سلامتي گاوهای شیری نيز ميگردد. دو منبع حرارتی گاو را تحت تاثیر قرار می دهد که عبارتند از حرارت محیط و حرارت حاصل از سوخت و ساز مواد غذایی در بدن دام. زمانی که دمای هوا بطور ناگهانی و یا بیشتر از سطح تحمل بدن حیوان بالا می رود، بدن تعادل خود را از دست داده و موجب کاهش اشتها و تولید و کاهش تولید مثل خواهد شد و حتی مرگ را به همراه خواهد داشت.

تعريف استرس گرمايي:

در یک گاو دمای ایده آل که هیچگونه اثر منفی بر تولیدات دام نداشته باشد، بین4- تا 26 درجه سانتیگراد است که ناحیه آسایش دمایی نامیده می شود. دمای خارج از محدوده آسایش باعث بر هم خوردن تعادل دام، کاهش تولید و کاهش باروری و همچنین بروز مشکلاتی در سلامتی دام می گردد که مجموعه عوامل ذکر شده به دنبال افزایش دما را استرس گرمایی می نامند.

استرس گرمایی به دو عامل بستگی دارد:

1-دمای هوا.

2-رطوبت هوا.

در مناطقی که رطوبت هوا بالاست، استرس گرمایی نیز تشدید می شود زیرا در بدن دام برای خنک شدن تعریق انجام می شود که در محیط های مرطوب تعریق کمتر صورت می گیرد و باعث تشدید اثرات استرس گرمایی می شود.

استرس گرمایی در فضاهای دامداری ها از اواخر اردیبهشت شروع می شود و اوج آن در ماه های تیر و مرداد ست.

اثرات استرس گرمایی در دام:

1) کاهش تولید شیر که در نتیجه کاهش مصرف خوراک دام در شرایط استرس گرمایی ست.

2) فرآیند های تولید مثلی تحت تاثیر قرار می گیرد؛ موجب افزایش کیست های تخمدانی، افزایش سقط جنین دام، کاهش تلقیح ها، افزایش نرخ تلقیح های خاموش و همینطور کاهش نرخ آبستنی می شود.

دو هفته قبل و دو هفته بعد از تلقیح، استرس گرمایی می تواند بیشترین تاثیر منفی را روی دام داشته باشد.

دمای بیشتر از 36 درجه موجب تنش گرمایی زیاد در دام می شود.

چنانچه دما از 37 درجه بالاتر برود و رطوبت محیط به 80 درصد برسد و دامدار هیچ راهکاری برای کاهش دما نداشته باشد حتی ممکن است دام تلف شود.

3) در استرس گرمایی اسیدوز ها تشدید می شود و بیشتر اسیدوز های تحت بالینی اتفاق می افتد و ممکن است نتوانیم علائم را به خوبی ببینیم زیرا دام ها در استرس گرمایی مصرف خوراک شان کاهش می یابد و دام انتخاب می کند که بیشتر از کنسانتره و مواد غذایی متراکم تر استفاده کند.

راهکار های مقابله با استرس گرمایی:

1)راهکارهای فیزیکی

2)مدیریت تغذیه دام

راهکار های فیزیکی

1) سایبان: از سایبان ها بالای آخور استفاده کنیم.

2) مه پاش: یکی از تجهیزات لازم برای افزایش بهره وری در دامداری ها استفاده از مه پاش است. مه پاش دامداری وسیله ای برای تولید هوای مرطوب به جهت کاهش دمای سالن و کاهش گرد و غبار و تنفس بهتر دام ها می باشد. استفاده از مه پاش در دامداری ، میزان شیردهی دام ها را بیشتر می کند. علاوه بر این استفاده از این دستگاه بر کیفیت خوراک مصرفی و میزان رشد آنها تأثیر گذار است. در این نوشتار با انواع مه پاش دامداری و ساختار کلی هر یک آشنا خواهید شد.

باید در قسمت آخور طوری تعبیه شود که روی وسط کمر دام باشد. در بعضی از دامپروری ها مه پاش را  در قسمتی که دام استراحت می کند نصب می کنند واین باعث می شود فضای سالن شرجی شود که در نتیجه این عمل استرس گرمایی تشدید می شود.

3)استفاده از فن ها و هواکش ها برای تهویه هوا.

مدیریت تغذیه دام:

در شرایط استرس گرمایی چون خوراک دام کاهش می یابد نیاز است تا از خوراک های متراکم تر مثل پودر چربی و خوراک های خوش خوراک تر مثل یونجه استفاده شود تا دام در شرایط استرس گرمایی دچار کمبود انرژی نشود.

به دلیل افزایش اسیدوز در شرایط استرس گرمایی باید به جز مقدار اندک جوش شیرین داخل جیره غذایی دام ،جوش شیرین آزاد را هم در اختیار دام قرار دهیم.

دام چون در شرایط استرس گرمایی تعریق بیشتری انجام می دهد،  به مواد معدنی بیشتری نیاز پیدا می کند تا مقدار مواد معدنی ای را که از طریق تعریق از دست داده جبران کند که برای دریافت مواد معدنی از سنگ نمک در آخور استفاده می شود.

آب تمیز و کافی در اختیار دام باشد: به ازای هر 20 راس گاو شیری به یک آبشخور نیاز است که روی آن باید سایبان قرار داد تا آب گرم نشود.

بهتر است هر روز یا روز در میان آبشخور ها تمیز شود.

بهتر است خوراک دهی به دام در ساعات سرد شبانه روز انجام شود و اگر میتوانیم تعداد وعده های خوراکدهی را بیشتر کنیم،مطلوب است در طول شبانه روز 4 بار خوراک دهی به دام انجام شود.

استرس گرمایی در گوساله های شیری موجب:

1)کاهش مصرف خوراک

2)کاهش روند وزن گیری

3) و در معرض اسهال قرار می گیرند.

راهکارهای کاهش تنش گرمایی در گوساله های شیری:

آب سرد و تازه در اختیارشان باشد.

خوراک خوبی شامل علوفه مخصوصا یونجه در اختیارشان قرار دهند.

نسبت کنسانتره به علوفه در تابستان 90 به 10 ست.

در تابستان فضای فضای نگهداری گوساله ها باید سرد باشد و در محیطی تمیز نگهداری شوند زیرا گوساله های شیری در شرایط استرس گرمایی خیلی مستعد اسهال می شوند.

آمونیاک موجود در فضای نگهداری گوساله ها موجب تشدید استرس گرمایی می شود.

وقتی وارد فضای نگهداری گوساله ها می شویم ،چنانچه چشم ما شروع به سوزش کند نشان دهنده وجودآمونیاک در فضاست.

برای پاکسازی محیط از آمونیاک باید روزانه باکس گوساله ها تمیز شود، استفاده از فن های تهویه هوا هم موجب کاهش آمونیاک موجود در هوا می شود.

خانم دکتر محبوبه حور

اصلی

اولین دوره جامع جیره‌نویسی در کشور

همین حالا ثبت نامتو قطعی کن!

هزینه دوره

5800000 تومان

با ارائه مدرک معتبر ازسازمان فنی و حرفه‌ای

جیره‌نویسی تخصصی با دکتر محبوبه حور

برای ثبت نام دوره جیره نویسی لطفا فرم زیر را کامل نمایید:

فرم ثبت نام

@arpadaneh.official

دوره‌های جدید آرپادانه